Engellilere engel olmayalım

Türkiye nüfusu içerisinde engelli vatandaşların sayısı %12,29.  Erkeklerde bu oran 11.10, kadınlarda yüzde 13.45. Dünya’da ise sayı bir milyardan fazla. Engellilerin toplumsal hayata katılmaları noktasında hala bir toplumsal bilinç oluşturulabilmiş değil. Farkında olarak veya olmayarak engellileri toplumsal hayattan soyutlayan en büyük engel ise yine bizleriz.

Nilay Vardar’ın Bianet’te yer alan haberine göre engellilerin sosyal hayattan soyutlanmasına sebep olan nedenlerin başında ayrımcılık geliyor. Toplum ve karar vericilerin engellilere bakış açısınınhak temelli değil, yardım temelli olduğunu belirten Vardar acıma ve merhamet üzerine kurgulanan bu bakış açısının olayları münferitleştirdiğini ve hak temelinde çözmek yerine yardıma indirgediğini vurguluyor. Medyanın da büyük oranda bu bakış açısıyla engelli haberi yaptığını söyleyen Vardar sorunların temelinde ayrımcılığın yattığının altını çiziyor.

Haberinde bir diğer problemin ise erişilebilirlik olduğunu belirten Vardar rampasız, yüksek kaldırımlar, ağaçların önüne döşenen hissedilebilir yüzeyler, otobüslerde çalışmayan ses sistemleri benzeri sorunlarınengelliler açısından erişilebilirliğin önündeki engellerden biri olduğunun altını çiziyor.

Akran şiddeti eğitimde ciddi bir sorun

Eğitiminde engelliler için bir başka problem olduğunu haberinde belirten Nilay Vardar YÖK’ün 2014 Kasım verilerine göre, 6.025.539 üniversite öğrencisinin yalnızca 13.887’si engelli, yani bu sayı 10.000’de 23 kişi. Engelli öğrencilerin yüzde 61.2’si erkek, yüzde 38.7’si kadın yani kadınların daha dezavantajlı olduğunu n altını çiziyor. Sadece 381 yüksek lisans ve 45 doktora öğrencisinin engelli olduğunu belirten Vardar Türkiye’de yalnızca 200 engelli akademisyen olduğunu vurgulayarak engelli öğrencilerin engelsiz akranlarıyla birlikte eğitim alabilmesine imkan sağlayan kaynaştırma eğitiminde gerek akademik ve fiziki erişim, gerekse personel kapasitesi bağlamında eksiklik olduğunun, akran şiddeti bir diğer ciddi sorun teşkil ettiğini belirterek2014 yılı medya taramasında 106 haberde engelli çocukların eğitim ortamında şiddete maruz kaldığı tespit edildiğinin altını çiziyor.

İşverenler engelli işçi çalıştırmak yerine ceza ödemeyi tercih ediyor

İstihdam alanında da engellilerin problemler yaşadığını belirten Vardar Türkiye’de kamuda engelli memurda yüzde 3, işçiler için kamuda yüzde 4, özel sektörde yüzde 3 engelli çalıştırma zorunluluğunun olduğunun altını çizerek engelli işçi çalıştırmayanların kişi başına aylık 1.700 TL ceza ödediğini ancak gerek işyerlerinin erişilebilir olmaması, gerek ayrımcılık, gerekse mesleki eğitim yetersizliği nedeniyle engelliyi istihdam etmek yerine ceza ödenmesinin tercih edildiğini belirtiyor. Nilay Vardar haberinde engelliler iş yerinde bir sorun olarak görüldüğünü ve çeşitli şekillerde mobbinge uğradıklarını belirtiyor.

İşaret dili bilen personel ve özellikle doktor olmayışı ciddi sorunlar yaratıyor

Haberinde bir diğer noktanın ise sağlıkta yaşanan engellemeler olduğunun altını çizen Vardar Engelli bireylerin rehabilitasyon hizmetleri, yardımcı cihaz,  tıbbi sarf malzemesi benzeri hayati öneme sahip ihtiyaçlarının büyük bölümünün devlet tarafından karşılanmadığını ya da yeterli olmadığını vurgulayarak sağlık tesislerinde erişimin hala çok düşük olduğunu ve işaret dili bilen personel ve özellikle doktor olmayışı ciddi sorunlar yarattığını belirtiyor.