Mesut insanlar fotoğrafhanesi

 Hayatımızın her alanında ihtiyaç duyduğumuz ve anılarımızı ölümsüzleştirmek, ilerleyen zamanlarda geçmişi yâd etmek adına bakabileceğimiz en güzel hatıralarımızın mimarı şüphesiz fotoğraflarımızdır.

Samsun’un Çarşamba İlçesinde yaşayan Muzaffer (75), Salih (73) ve Nurettin Eray (71) kardeşler 58 yıldır fotoğrafçılık mesleğini icra ediyorlar. Yaptıkları işten bahsederken dahi gözlerinin içi gülen bu insanlar sağlıkları elverdikçe mesleklerine devam edeceklerini dile getirdiler. Fotoğrafın tarihsel evrimine bizzat tanıklık eden Eray kardeşler, ‘karanlık oda ve fotoğraf banyosundan’ dijital baskı teknolojilerine varış süresine kadar birçok gelişmeye ayak uydurmaya çalıştılar. Gözlerinin önünden akan zamanda geçmişi hatırlamak adına bize bir anısından bahseden Salih Eray “Geçmişte ulaşım olanakları zordu. İnsanların iş hayatından ötürü şehirlere gelip fotoğraf çektirme olanakları yoktu. Biz, muhtarların davetiyle 36 pozluk makinemizi alıp köylerde insanların vesikalık fotoğraflarını, aile fotoğraflarını ve mesut anlarını ölümsüzleştirmeye giderdik.” diyerek anılarından bahsetti.

Fotoğrafın evrimi

Yarım asırdan uzun bir süredir bu işe usta-çırak ilişkisi ile başlayan Eray kardeşler “Eskiden böyle teknoloji yoktu. Baskılarımızı ‘karanlık oda’ diye tabir edilen özel baskı odalarında gerçekleştirirdik. Çektiğimiz filmlerin rulolarını özel bir sıvı ile dolu kaba koyar ve belli bir süre orada bekleterek baskı işlemine başlardık.” diye konuştu. Şipşak makine dönemlerinden, profesyonel fotoğraf makineleri dönemine kadar geçen süre zarfında birçok baskı teknolojisi ve çekimlerde bulunan Muzaffer Eray, konuyla ilgili olarak “Fotoğrafı sıvı kabından çıkardıktan sonra ‘agrandizör’ adı verilen baskı makinesine film rulolarını koyup, üstten kırmızı ışık yansımasıyla fotoğrafının siluetinin oluşmasını beklerdik. Sonrasında fotoğrafın donukluğunu ve matlığını ayarlamak için belirli bir süre daha bir başka özel bir sıvıya batırırdık. Bu şekilde baskıları gerçekleştirirdik.” dedi.  Yeni teknolojik gelişmeleri değerlendiren Eray  “Profesyonel makineler ve dijital baskı sistemleri hayatımıza girdikten sonra fotoğrafçılık mesleği başka bir boyuta geçti. Bizler de zamana aldırış etmeden bu gelişmeleri takip etmeye çalışıyoruz.” şeklinde ifade etti.

Anılarla 58 yıl

Anılarla geçen 58 yıllık meslek hayatında birçok olayla karşı karşıya kaldığını belirten Nurettin Eray “Çekimden baskıya kadar geçen sürede birçok zorluklar yaşadık ve güzel anılar biriktirdik. Köylere çekimlere gittiğimizde insanların zorlu yaşamlarını bir nebze olsun anlayabilmek ve fotoğrafa yansıtabilmek için yeri geldiğinde çamurlar içinde çekimler yapardık.” dedi. Fotoğraf baskısı anında yaşadığı zorlukları ise “Oradan dönüp film rulolarını baskıya verdiğimizde bazen fotoğraflar tam belirmezdi. Biz de mecburen kalemle üstünden bazı rötuşlar yapmaya çalışırdık. Ekmek parası işte. Hem bizim karnımız doyardı, hem de o insanların geriye bırakacak güzel anıları olurdu.” diyerek sonlandırdı.