Engelsiz iletişim ışığın peşinde

Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) İletişim Fakültesi Damla Topluluğu ve Sosyal Yaşamı Destekleme Topluluğu “Engelsiz İletişim Söyleşisi” düzenledi.

Toplumda engellilik algısı ve kariyer planlaması konulu söyleşiye Turkcell Engelli Çözümleri Ürün Yöneticisi Gamze Sofuoğlu (görme engelli) ve Microsoft Türkiye Erişilebilirlik Uzmanı Duygu Kayaman (görme engelli) konuk oldu. Engelli bireylerin teknolojik ihtiyaçları karşılamak için hazırlanan uygulamaları ve erişilebilirlik projelerinin anlatıldığı söyleşi öğrenci ve akademisyenlerde yoğun ilgi gördü.

 “Bir damla su olmaya var mısınız?”

Açılış konuşmasını yapan OMÜ Damla Topluluğu Yönetim Kurulu Başkanı ve Gazetecilik Bölümü 2.sınıf öğrencisi İbrahim Ethem Çam, “Bu dünya okyanusunda hepimiz bir damlayız ve dünyayı daha iyiye ve güzele götürecek sosyal sorumluluk çalışmaları Damla Topluluğunda yeniden hayat buluyor. Kişisel gelişim söyleşileri, mesleki eğitimler düzenlemeye ve rol model kişilerle çalışmalarımıza devam edeceğiz. Siz de bir damla su olmaya var mısınız? ” şeklinde konuştu.

Hayal ortağım

Boğaziçi Üniversitesi psikoloji mezunu olan ve halen Turkcell Engelli Çözümleri Ürün Yöneticiliğini yapan Gamze Sofuoğlu, %95 görme engelli. İdealleri uğruna engelleri aşan Sofuoğlu,  “Amacım, engelli bireylerin teknolojik ihtiyaçlarına cevap veren fikirler üretmek ve bu fikirleri uygulamaya geçirmek” dedi. Young Guru Akademi (YGA) sivil toplum kuruluşu ve Turkcell Hayal Ortağım adlı görme engelliler için proje oluşturduklarını belirten Sofuoğlu,  “Bu projede amacımız görme engelli bireylerin bilgiye daha kolay ve hızlı ulaşmasını sağlamak. Hayal ortağım projesinde, Türkiye’de bulunan farklı görüşlere sahip köşe yazarlarını günlük okuyabilme platformu, sesli kitap, sesli dergi bulunuyor. Bunun yanında Sesli Betimleme Derneği ile yaptığımız işbirliği ile sesli betimleme servisimiz mevcut. Sesli betimleme, görme engelli bireylerin sinemaya gittiklerinde filmde konuşma olmayan sahneleri betimlemeye yarayan filmle senkronize çalışabilen saniye saniye sesli betimleme yapan mobil uygulamadır” dedi.

“Erişebilirlik engeli aşar”

Engelli bireyin dışarı çıkmasını ve sosyal hayatlarında eşit şartlarda yer almalarını sağlamak için 3 senedir 9 ilde uygulanabilen kapalı alanlarda navigasyon uygulaması başlattıklarını söyleyen Sofuoğlu, “Yakın gelecekte bu uygulamanın havaalanı, üniversite gibi sosyal alanlarda faaliyete geçirerek engelli bireylerin birilerine bağlı olmadan dışarıda sosyal hayatlarını rahat yaşamalarını sağlamak istiyoruz. Ne yaparsak yapalım mutlaka farklı ihtiyaçlara sahip engellileri de göz önünde bulundurmalıyız. Erişilebilirlik sağlanırsa birçok engellinin yaşadığı sorun çözülmüş olacak” dedi.

Sofuoğlu, “Bir diğer projemiz ise işaret dili bilmeyen işitme engelli bireyler arasında iletişim kurmak için bir köprü olmak. Bu projede güncel işaret dili eğitimleri ve kapsamlı işaret dili sözlüğü bulunuyor. İhtiyaç sahipleri işin içinde aktif rol alınca daha güzel işler çıkıyor” şeklinde sözlerini sonlandırdı.

“Hayallerin üzerindeki engelli kaldıralım”

Microsoft Türkiye Erişebilirlik Uzmanı (görme engelli) Duygu Karaman, “Hayallerimizin önündeki engelleri nasıl kaldıracağımızın farkına varmak, başarıya ulaşma noktasındaki en kıymetli farkındalıklardan bir tanesi olduğunu düşünüyorum. Topluma duyarlı engelliler, engellilere duyarlı toplum içinde birlikte bilinçlenmememiz gerekiyor. Sadece engelliler değil engelli yakınları, öğrencilerde bilinçlenme noktasında rol almalı. Genç nesil bilinçlenirse çalıştığı yerlerde engellilere yaklaşımı çok daha farklı olacaktır. O yüzden siz üniversite öğrencileriyle birlikte çok güzel çalışmalar yapacağımızı düşünüyorum” dedi.

“Nasıl daha iyi yapabiliriz?”

2,5 yaşında görme yetisini kaybeden Duygu Kayaman,“Ailem beni gören bir çocuk nasıl yetiştirilirse öyle yetiştirdi. Ağaca tırmandım, koştum, odamı topladım” dedi. 5 yaşına geldiğinde ailesin de okul konusunda korkuların başladığını belirten Kayaman, “Görme engelliler için okul var mı? İleride çalışabilecek mi? Gibi sorular soran ailem o dönemde başarılı bir görme engelli olan psikolog Hale Bacakoğlu ile tanışmışlar. Hale Hanım bana rol model oldu” şeklinde konuştu. İlkokulda kaynaştırma sınıfına başlayan Kayaman, “Öğretmenlerim beni kabul edecek mi arkadaşlarım nasıl davranacak gibi korkularım vardı ama bütün korkularımın abartılı olduğu farkına vardım. O dönemdeki arkadaşlarım şimdi gerçek dostlarım oldu. Olumsuz yaklaşanlara karşı kulak asmadım. Benim felsefem nasıl daha iyi yapabiliriz oldu” dedi.  Haliç Üniversitesi tam burslu psikoloji bölümünü kazanan Kayaman, “Okuduğum sırada YGA sivil toplum kuruluşuna başvurdum ve kabul edildim. Üniversite yıllarında YGA sivil toplum üyesi olarak hayalimdeki sosyal sorumlulukları hayata geçirmeye başladım Benim için ezberlerin bozulduğu bir alandı. Gamze Sofuoğlu ile birlikte yürüttüğümüz Hayal Ortağım projesi ortaya çıktı” dedi.

Projenin nasıl çıktığı hakkında bilgi veren Kayaman, “Kitapları teknolojiyle nasıl buluşturabiliriz. Teknolojiye nasıl daha hızlı ulaşabiliriz diye düşünmeye başladım. Köşe yazısı okumadan büyüyen görme engelliler var. Bunu eksikliği gidermeyi amaçladım. Görme engellileri daha fazla dışarıda görmek için günümüz şartlarını geliştirdik” şeklinde konuştu.

Birçok alanda projelerinin destek gördüğünü ifade eden Kayaman,“ ‘Çocuklar Derneği’ yönetim kurulunda yer aldım. 2015 yılında Massachusetts Teknoloji enstitüsü Technology Review dergisinin düzenlediği yarışmada yılın “sosyal yenilikçi”, Hayal Ortağım projesi“ Global Mobil” ödülleri erişebilirlik dalında ödül almaya hak kazandım. Çocuk görme engelliler odaklı “Parıltılı Görmeyen Çocuklara Destek Derneği” adlı dernekte çalışmalarımız oldu. Bu dernekte Görme engelli veya az gören çocuklara kendilerine güvenleri gelmesi için projeler üretiyoruz” şeklinde konuştu. Görme engelli olmanın başarıya götürmesi için engel olmadığının örneği olan Kayaman şuan Microsoft Türkiye Erişilebilirlik Uzmanı olarak çalışıyor.

Söyleşi Gamze Sofuğlu’na ve Duygu Kayaman’a verilen teşekkür belgesi ve toplu fotoğraf çekimi ile son buldu.